Jerzy Kowalewski
9 czerwca 1923 r., Warszawa (Polska) – 27 czerwca 2013 r., Warszawa
Więzień KZ Dachau: 1944–1945
Latem 1939 r., po zdaniu matury w Szwajcarii, Jerzy Kowalewski wrócił do swojego rodzinnego miasta Warszawy. Zgłosił się do armii, a później przyłączył do ruchu oporu. W kwietniu 1941 r. został aresztowany przez gestapo. Po roku więzienia na Pawiaku został deportowany do KZ Auschwitz, gdzie wykonywał prace przymusowe przy budowie zakładów Buna-Werke, należących do koncerny I.G. Farben. W maju 1942 r. esesmańscy lekarze zainfekowali go tyfusem. Przeżył i dwa miesiące później przeniesiono go do KZ Groß-Rosen. Tam pracował jako kamieniarz, elektryk oraz czyścibut w kantynie SS-führerów. W lutym 1944 r. został przekazany do KZ Dachau, gdzie w doświadczalnych zakładach ogrodniczych SS uprawiał rośliny. Uczestniczył w działaniach ruchu oporu polskich więźniów. Ponownie sttał się ofiarą okrutnych eksperymentów medycznych. Po wyzwoleniu obozu przez oddziały armi amerykańskiej 29 kwietnia 1945 r. i wielomiesięcznej rekonwalescencji Jerzy Kowalewski działał przed emigracją w 1947 r. do Argentyny, na rzecz polskiej armii we Włoszech i w Angli. Na początku lat 50. wrócił do Warszawy. W komunistycznej Polsce, nie będąc członkiem partii, miał problemy z zarobieniem na utrzymanie. Jako ojciec dziecka z porażeniem dziecięcym angażował się zwłaszcza na rzecz dzieci, które były upośledzone na skutek doświadczeń przeprowadzanych na ich rodzicach w obozach koncentracyjnych.