1 Doświadczalne zakłady ogrodnicze SS / „Zielnik”/ „Plantacja”

Na zewnątrz obozu więźniarskiego znajdował się wielki zakład ogrodniczy z powierzchniami uprawnymi. Zakładali go od 1938 r. i gospodarowali w nim więźniowie z polecenia SS, które przedsiębiorstwo to nazywało eufemistycznie „zielnikiem”. Dzisiaj teren ten znajduje się w większości pod zabudową przemysłową.

W granicach kompleksu leżały liczne budynki, m. in. budynek gospodarczy, instytut dydaktyczno-badawczy, punkt sprzedaży, magazyn sprzętu, pawilon pasieczny, szklarnie oraz wielkie powierzchnie uprawne. Według wyobrażeń Heinricha Himmera uprawa i badanie ziół i warzyw miało w efekcie uniezależnić państwo nazistowskie od zagranicznych lekarstw i przypraw. Powstanie opartej na bliskim związku z naturą „medycyny narodowej” było wspieranym przez Reichsführera SS prestiżowym projektem nazistowskiej polityki zdrowotnej. Za funkcjonowanie zakładów doświadczalnych odpowiedzialna była powołana do życia w 1939 r. wewnętrzna instytucja SS „Niemieckie Doświadczalne Zakłady Wyżywienia i Zaopatrzenia GmbH” (DVA).

W punkcie sprzedażnym, swego rodzaju sklepie firmowym, mieszkańcy Dachau i pobliskich gmin mogli zaopatrywać się w produkty „zielnika”. Pojedynczym więźniom udawało się tam nawiązywać potajemnie kontakty z ludnością cywilną i szmuglować tą drogą – ryzykując życiem – towary i wiadomości do obozu i z obozu.

Więźniowie nazywali pracujących w budzącym strach „zielniku” współtowarzyszy komandem roboczym „plantacja”. Ekstremalna praca przy uprawach wyniszczała siły, wystawiając pracujących więźniów na działanie każdorazowych warunków pogodowych bez jakiejkolwiek ochrony. Kiepskie ubranie, niedożywienie, szykany i bicie przez pilnujących esesmanów czyniły z ciężkiej pracy w „zielniku” zagrażającą życiu torturę. Warunki pracy w budynkach i w szklarniach były mniej brutalne.

Zachowały się były budynek administracyjny i instytutowy oraz pozostałości po trzech szklarniach z przybubówkami. Planowana jest rewitalizacja architektonicznego kompleksu, bedącego własnością miasta Dachau. Historyczne budynki mają zostać zintegrowane z funkcjonowaniem Muzeum – MiejscaPamięci.